İki ayrı ülke paralarının birbirleriyle değiştirilmesi işlemine kambiyo denir. Aynı zamanda para yerine geçen taşınabilir değerlerin başka bir yere aktarılması için yapılan işlem olarak da bilinir. Kambiyo vergisi ise nakit ya da para kaynağı sağlayan yatırım araçları üzerinden elde edilen kar ile işleme giren vergi çeşididir. Banka, döviz büroları ve finansal kuruluşlar tarafından dolar, euro gibi yabancı paraların satış işleminde bu vergi alınmaktadır. Bankalarda açılan altın mevduat gibi fiziki olmayan altın satış tutarı üzerinden de alınır. Bu vergi genelde parasal net bir rakam olarak değil daha çok yüzde şeklinde ifade edilmektedir. Banka ve sigorta muameleleri kapsamında vergi oranı % 0,2 olarak belirlenmiştir. Bu oran ülkeden ülkeye göre değişkenlik göstermektedir. Bu vergi, belirli işlemlerde sıfır rakamında uygulanır. Şimdi bu işlemleri detaylı inceleyelim.
Hangi Durumlarda Kambiyo Vergisi Alınmaz?
Bankalar ile yetkili diğer kurumların birbirleri ile gerçekleştirdikleri kambiyo satış işlemlerinde bu vergi alınmaz. Hazine ve Maliye Bakanlığına gerçekleştirilen kambiyo satışlarında da bu vergi oranı sıfırda değerlendirilmektedir. Döviz kredilerinin ödemesi kapsamında, döviz kredisi kullanımına olanak sağlayan banka tarafından kredi borçlularına yapılan kambiyo satış işlemlerinde de yine vergi alınmamaktadır. Son olarak İhracatçı Birliğine üye ihracatçılara yapılan kambiyo satışlarda da uygulanmaz.
Kambiyo Vergisi Hangi İşlemlerde Ödenir?
Kambiyo vergisi, yalnızca belirli işlemler üzerinden alınmaktadır. Banka ve finans kuruluşları aracılığıyla yapılan döviz, altın alım satım işlemleri bu vergiye tabidir. Fakat her döviz alım satım işleminde uygulanmaz. Özellikle ticari işlemlerde, finansal kurumlar ve devlet kurumları arasında yapılan döviz alışverişlerinde bu vergi uygulanmamaktadır. Bu da uluslararası ticaretin ve yatırım hareketlerinin sorunsuz devam etmesine olanak tanır. Ancak bireyler veya özel şirketler döviz satın aldıklarında bu vergi tahsil edilmektedir.
Bu vergi türü döviz ya da altın alım işlemlerinin yapılmasında alıcıdan nakit olarak tahsil edilmektedir. Alım işlemine aracı olan bankalar veya finansal kurumlar sizin adınıza yapılan vergi kesintisini öder. Alınan vergi bedelleri direkt olarak devlete aktarılmaktadır. Bu vergilendirme durumu bazı durumlarda ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Bu vergi türü sadece ülkeler arası alım işlemleri gerçekleştiğinde uygulanır.
Kambiyo Vergi Kalemleri
Kambiyo vergisinin uygulanma durumlarına göre birkaç çeşidi vardır. Örneğin;
kapalı kambiyo vergisi, düşük değerde paraya sahip olan ülkelerin serbest döviz rejiminden vazgeçerek, döviz alım satım işlemlerini devlet eliyle yapmaları demektir. Bu işlem ayrıca kambiyo rejimi olarak da tanımlanmaktadır. Burada amaç, serbest döviz rejimini bırakan ülkelerin, para değerinin belli seviyelerde tutulmasını sağlamaktır. Bu işlemin yapılması ülkelerin dış ticareti ile gerçekleşen genel döviz giriş-çıkış işlemlerinde uygulanan kur politikasıdır.
Altın kambiyo vergisi, altın satış işlemlerinde ve fiziki olmayan altınların bankalarca satılması işleminde, altın tutarlarına yansıtılan vergi tipidir. 2020 senesinde toplam altın satış değerinin % 1’i kadar vergi karşılanmıştır.
Döviz kambiyo vergisi, bankalar yetkili finansal kuruluşları ve döviz büroları tarafından yasalar kapsamında, döviz satışlarında alınan vergi çeşididir. Önceki yıllarda %0,1 olarak uygulanan vergi oranı, 2020’de %1 olarak güncellenmiştir.
Nasıl Hesaplanır?
Kambiyo vergisi hesaplanırken paranın kullanımından doğan artı değerler üzerinden hesaplama yapılır.
Örneğin; Dolar biriminin TL karşılığı 9 TL olan bir dönemde 100 dolar alındığını var sayalım. TL olarak 900 TL eder.
- Dolar birimi TL karşılığında 11 TL’ye yükseldiğinde TL değeri 1100 TL olacaktır.
- Bu kapsamda satıştan 200 TL kazanç elde edilecektir.
- Dolayısıyla satış fiyatı olan 1100 TL üzerinden kambiyo vergisi hesaplanmaktadır.
- Yani 1100 TL nin %1’i vergi olarak alınır.
- Sonuç olarak bu örnek işlemde kambiyo vergisi 11 TL’dir.
Aşağıdaki hesaplama aracımızla kolayca hesaplayabilirsiniz.
