Tevkifat kelime anlamı olarak finansal anlamdaki para kesintileri demektir. Vergi konularındaki bölmeler ve kesintiler olarak muhasebe süreçlerinde karşımıza çıkmaktadır. Tevkifatlı fatura ise ülkemizde vergi mevzuatına göre belirli hizmet veya mal alımlarında kullanılan fatura türüdür. Bu fatura, verginin ödemesinin alıcı tarafından yapılması gerektiği durumlarda kullanılmaktadır. Bu durumlar, vergi mevzuatında belirtilmektedir. Örneğin, serbest meslek erbabı veya şirketler tarafından belirli hizmetlerin alımı, müşteri adına yapılan reklam çalışmaları, yabancı işletmelerin Türkiye’de yapmış oldukları satışlar, inşaat işleri gibi durumlarda kullanılmaktadır. Bunların yanında ülkemizde genellikle hizmet sektöründe kullanıldığı da bilinmektedir. Bu işlemlerde satıcı tarafından fatura bedelinden verginin belirli bir oranı, genellikle %1 veya %2, alıcı hesabına kesilerek tahsil edilmektedir. Bu kesilen vergi, alıcının ödemesi gereken vergiye devredilmektedir.
Tevkifatlı fatura kesilirken, satıcının alıcı hesabına kesilen vergi bedeli, satıcı tarafından ilgili vergi dairesine ödenmektedir. Bu ödeme işlemi, satıcının sorumluluğundadır ve kesilen verginin tamamı ödenmelidir. Aksi takdirde, satıcıya yasal yaptırımlar uygulanabilmektedir. Bu fatura alıcının ödemesi gereken verginin hesaplanmasını ve ödenmesini kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, verginin kesilmesi nedeniyle alıcının vergi dairesine yapması gereken ödeme miktarı da düşer. Bazı durumlarda ise bu durumun tam tersi yaşanabilmektedir. Kesilen vergi, alıcının ödemesi gereken vergi hesabına dahil edildiğinden alıcının ödemesi gereken toplam tutar artabilmektedir.
Tevkifatlı fatura, Türkiye’deki vergi mevzuatı açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle, satıcı ve alıcıların tevkifatlı fatura kullanımı konusunda dikkatli olmaları ve vergi mevzuatına uygun hareket etmeleri gerekmektedir. Sonuç olarak, belirli işlemlerde vergi kesintisi yapılarak düzenlenen faturalardır. Bu faturalar, vergi mükellefleri tarafından doğru bir şekilde hazırlanmalı ve vergi borçlarının ödenmesine yardımcı olmalıdır. Vergi mevzuatına uygun bir şekilde düzenlenen tevkifatlı faturalar, işletmelerin finansal açıdan sağlam ve kayıt dışı ekonomiye karşı mücadelede etkili bir araçtır.
Tevkifatlı Fatura Türleri
KDV Tevkifatlı Fatura: Yapılan işlem KDV tevkifatına tabi olduğunda kullanılır. Özellikle bazı hizmetlerde (örneğin, özel güvenlik hizmetleri, inşaat taahhüt işleri gibi) KDV tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Stopaj Tevkifatlı Fatura: Bireysel müşterilere yapılan bazı hizmetlerde, özellikle meslek mensuplarına (avukatlar, mühendisler, doktorlar vb.) verilen hizmetlerde stopaj kesintisi yapılması gerekmektedir. Bu durumda stopaj tevkifatlı fatura kullanılmaktadır.
Diğer Tevkifatlı Faturalar: Yurt dışına yapılan ihracat işlemlerinde, sigorta primlerinde, gayrimenkul satışında ve benzeri işlemlerde tevkifatlı fatura kullanılabilir. Bu durumda, faturanın üzerinde kesinti oranı belirtilir ve kesinti tutarı fatura bedelinden düşülür.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?
Tevkifatlı fatura hesaplaması, kesinti oranına ve satın alınan mal ve hizmetin bedeline göre değişmektedir. Dolayısıyla işlem yapılmadan önce kesinti oranlarını ve hesaplama yöntemini doğru öğrenmek oldukça önemlidir.
Tevkifatlı fatura tutarının hesaplanması için öncelikle satın alınan mal ya da hizmetin bedeli belirlenmektedir. Bu bedel üzerinden KDV uygulanmaktadır ve vergi tutarı hesaplanmaktadır.
Örneğin 1.000 TL tutarında bir mal ve hizmet faturası oluşturuldu. Bu faturaya %18 oranında KDV uygulanırsa KDV oranı 180 TL olacaktır. Genel toplam hizmet ya da mal bedeli ise 1.180 TL olacaktır. Yani satıcının 180 TL KDV ödemesi gerekecek.
Ancak faturada 5/10’luk bir tevkifat oranı varsa; yarı yarıya bir oranda 90 TL’lik bir KDV tutarı ortaya çıkar. Bu durumda KDV’nin 90 TL’lik tutarı satıcıya, kalan 90 TL’lik KDV tutarı ise alıcıya ait olur.
Burada örnek olarak alınan 5/10 tevkifat oranı her sektöre göre 5/10 ve 9/10 oranları arasında değişebilmektedir.
Hangi Kurumlar Tevkifat Yapmaktadır?
- Bankalar.
- Kamu İktisadi Kurumları ve İktisadi Devlet Örgütleri.
- Kamu kurumu özelliğindeki meslek grupları.
- Döner sermayeli kuruluşlar.
- Genel bütçe kapsamındaki daireler.
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil tüm borsalar.
- Yasalarla kurulmuş ya da tüzel kişiliğe sahip emekli ve yardım sandıkları.
- Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve teşkil ettikleri birlikler.
Firmanızın finansal yönetimini Vomsis ile kolaylaştırırken tüm işlemlerinizi kolayca raporlayabilirsiniz. BSMV ve temdit faizi ve gibi kesintileri görüntüleyerek bu giderlerinizi raporlayabilirsiniz. Gelir/gider işlemlerinizi tek ekranda görüntülerken faturalarınızı kolayca oluşturabilirsiniz.
