Açık Bankacılık Nedir? 2025 Güncel Rehberi

Açık bankacılık nedir? Açık bankacılık, banka müşterilerinin finansal verilerini kendi izniyle, güvenli API altyapısı üzerinden yetkilendirilmiş üçüncü taraflarla paylaşmasını sağlayan dijital bir bankacılık modelidir. Bu sistem, kullanıcıların farklı bankalardaki hesap bilgilerine tek bir platformdan erişebilmesini ve ödeme işlemlerini doğrudan banka hesaplarından yapabilmesini mümkün kılmaktadır.
Avrupa Birliği’nde PSD2 (Payment Services Directive 2) ile düzenlenen açık bankacılık, Türkiye’de BDDK ve TCMB denetiminde hızla gelişmektedir.
Son yıllarda finansal teknolojilerdeki hızlı dönüşüm, geleneksel bankacılığın sınırlarını zorlamıştır. Dolayısıyla yeni bir çağın kapıları aralanmıştır. Özellikle işletmeler ve finansal kurumlar için finans yönetimi artık sadece hesap bakiyesi kontrolüyle sınırlı değil. Özellikle 2025 itibarıyla hem bireysel hem kurumsal kullanıcılar için daha esnek, hızlı ve güvenli finansal çözümler sunmaktadır. Peki açık bankacılık nedir ve 2025 yılında neden bu kadar önemli hale geldi? Bu kapsamlı rehberde açık bankacılık nedir sorusunun cevabını ve bu sistemin nasıl çalıştığını detaylı olarak ele alıyoruz.

📌 Açık Bankacılık Nedir?

Kullanıcıların finansal verilerini kendi onayıyla üçüncü taraf uygulamalarla paylaşmasına olanak tanıyan, API tabanlı bir bankacılık sistemidir.
Bu sistem sayesinde kullanıcılar farklı banka hesaplarını tek bir platformda görüntüleyebilmektedir. Dolayısıyla hesaplarını kolay analiz edebilir ve yönetebilir.

Açık Bankacılık Nedir? Temel Bilgiler

Açık bankacılık nedir sorusuna verilebilecek kısa cevap; bankaların müşterilerine ait finansal verileri, müşterinin onayıyla birlikte üçüncü parti finansal hizmet sağlayıcılarıyla güvenli bir şekilde paylaşmasını sağlayan bir sistem olduğudur. Bu sistem, genellikle API (Application Programming Interface) altyapısıyla çalışmakta ve kullanıcıların farklı bankalardaki hesap bilgilerini tek bir platformda görüntülemesini mümkün kılmaktadır. Avrupa Birliği’nde yürürlüğe giren PSD2 direktifiyle birlikte açık bankacılık, finansal rekabeti artırmak ve tüketici deneyimini geliştirmek amacıyla yasalarla desteklenmiştir.  Türkçe anlamı ile ödeme hizmetleri direktifi 2007 yılında yürürlüğe girmiştir. Ayrıca 2015 yılında PSD kapsama alanının genişletilmesiyle birlikte PSD2 kabul edilmiştir. Bu Direktif Ocak 2018’de yürürlüğe girmiştir.

PSD Kapsamındaki Bazı İşlemler

• Kredi transferleri
• Otomatik ödemeler/doğrudan para çekme
• Kart ödemeleri
• Dijital operatör aracılığı ile ödeme işleminin başlatılması

PSD2 ile birlikte getirilen bazı yenilik ve revizyonlar

• AISP(Account Information Service Providers): Yani türkçe anlamı ile “Hesap Bilgileri Hizmet Sağlayıcı” kavramının sunulması
• PISP(Payment Initiation Service Providers): Yani “Ödeme Başlatma Hizmet Sağlayıcı” kavramının sunulması
• Hizmetlere yeni güvenlik kriterleri geldi.
• Hizmetlerin kapsama alanı Avrupa dışına taşınmıştır.
• Hizmetlerin, API yani Uygulama Programlama Arayüzü ile 3. parti firmalara açık olması zorunlu olmuştur.

Türkiye’de ise BDDK’nın düzenlemeleri çerçevesinde açık bankacılık uygulamaları hızla yaygınlaşmaktadır.

Açık Bankacılık Nasıl Çalışır?

Bahsettiğimiz gibi bu sistem, bankaların sahip olduğu finansal verileri güvenli bir şekilde üçüncü taraf uygulamalarla paylaşmasına olanak tanımaktadır. Bu işlem API’ler aracılığıyla gerçekleşmektedir. Dolayısıyla kullanıcılar, açık bankacılığı kullanmak istediklerinde öncelikle bankalarına onay vermektedir. Bu onay doğrultusunda finansal verileri ilgili hizmet sağlayıcılara aktarılmaktadır. Ayrıca bu veri paylaşımı gerçek zamanlı ve şifreli bir şekilde yapılmaktadır. API teknolojisi sayesinde kullanıcı, kendi adına erişilen tüm hesap bilgilerini tek panelde görebilmektedir. Dolayısıyla tüm işlemlerini de yapabilmektedir. Ayrıca hesap hareketleri arasında analiz de gerçekleştirebilmektedir.

İşleyiş genel olarak şu adımlarla gerçekleşir:

1. Kullanıcı İzni: Müşteri, hangi verilerin kimlerle paylaşılacağını belirleyerek onay verir.

2. Kimlik Doğrulama: Banka, kullanıcıyı güvenli yöntemlerle tanımlar.

3. Erişim Yetkisi (Token): Onay sonrası API üzerinden yetkili tarafa erişim izni verilmektedir.

4. Veri Paylaşımı: Hesap bilgileri veya ödeme talimatı güvenli bir şekilde iletilmektedir.

5. İzni Geri Alma: Kullanıcı, erişim yetkisini istediği zaman iptal edebilmektedir.

Bu yapı, hem veri güvenliğini hem de finansal işlemlerde hız ve esnekliği artırır.

Nasıl çalışır sorusunun yanı sıra “İşletmeler için açık bankacılık nedir?” diye soranlar için en net cevap:
Bu sistemin operasyonel verimliliği artırması ve finansal süreçleri kolaylaştırmasıdır.

Bu sistemin en büyük faydası, farklı bankalardaki hesapların tek bir ekran üzerinden yönetilebilmesini sağlamasıdır. Bu sayede finans ekipleri ve yöneticeler her gün birden fazla bankacılık uygulamasına giriş yapmak zorunda kalmaz.

Ayrıca;

• Nakit akışı takibi kolaylaşmaktadır.
• Günlük ve aylık finansal raporlamalar daha hızlı ve hatasız yapılmaktadır.
• Açık bankacılık sayesinde işletmeler tahsilat süreçlerini hızlandırabilmektedir.
• Manuel veri girişi azalır. Dolayısıyla bu nedenle doğan insan hataları minimize edilmektedir.

Açık bankacılığın işletmelere özel kullanım senaryoları ve uygulama örnekleri için Vomsis’in banka hesaplarını tek ekranda yönetme çözümlerine göz atın.

Açık Bankacılık Nedir ve Güvenli mi?

Güvenlik, açık bankacılık sistemlerinin temel taşlarından biridir. Dolayısıyla tüm veri aktarımı, güçlü şifreleme algoritmaları ve regülasyonlarla uyumlu altyapılar üzerinden yapılmaktadır. Ayrıca kullanıcı verileri yalnızca kullanıcının onayı ile paylaşılmaktadır. Ayrıca bu onay kullanıcı dilediği an iptal edilebilmektedir. Türkiye’de açık bankacılık faaliyetleri BDDK ve TCMB  gibi düzenleyici kurumların kontrolü altında yürütülmektedir. Vomsis de bu güvenlik gerekliliklerine tam uyumlu şekilde hizmet vermektedir. Dolayısıyla kullanıcı verilerini asla izinsiz işlemez veya paylaşmaz.

Türkiye’de Açık Bankacılık Nedir ve Yasal Çerçeve

Türkiye’de açık bankacılık, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Kanunu kapsamında düzenlenmektedir.
Bu bağlamda BDDK ve TCMB, lisanslama süreçlerini ve teknik gereklilikleri belirlemektedir.

• 2020: İlk açık bankacılık mevzuat adımları atılmıştır.

• 2022: API tabanlı veri paylaşımına yönelik teknik standartlar yayımlanmıştır.

• 2023–2025: Ödeme emri başlatma ve hesap bilgisi hizmetleri için lisans başvuruları hızlanmıştır.

Bu düzenlemeler, Türkiye’deki fintech ekosistemini güçlendirmekte ve ayrıca bankacılık sektöründe rekabeti artırmayı hedeflemektedir.

Kimler Açık Bankacılık Kullanabilir? 

• Bireysel Kullanıcılar: Özellikle kendi finansal hesaplarını tek noktadan yönetmek isteyen kişiler.

• Fintech Şirketleri: Yani yenilikçi ödeme çözümleri geliştiren teknoloji firmaları.

• Bankalar: Özellikle müşterilerine ek hizmetler sunmak isteyen finans kuruluşları.

• Regülatörler: Yani finansal güvenlik ve şeffaflığı sağlamakla görevli kurumlar.

Açık bankacılık sistemleri hem bireysel kullanıcılar hem de kurumsal işletmeler tarafından kullanılabilmektedir. Özellikle birden fazla banka hesabı olan işletme sahipleri, muhasebe ekipleri, finans danışmanları ve ERP sistemleri kullanan şirketler için büyük kolaylık sağlamaktadır. Aynı zamanda bireyler de farklı bankalardaki hesaplarını tek ekranda görmek ve kolay finans takibi yapmak için bu sistemlerden faydalanabilmektedir.

Açık Bankacılık ile Finansal Yönetimin Geleceği

2025 ve sonrası için finans dünyasında açık bankacılığın yeri daha da güçlenecektir. Finansal verilerin analizinde yapay zeka entegrasyonu, kredi skorlarının anlık hesaplanması ve ayrıca kişiselleştirilmiş finansal çözümler açık bankacılığın bir sonraki evresini oluşturmaktadır. Ayrıca dijital cüzdanlar, mikro ödemeler ve finansal sağlık raporları gibi yenilikçi uygulamalar açık bankacılık sayesinde daha erişilebilir hale gelecek. Türkiye’de de bu alanda rekabetin artmasıyla birlikte kullanıcı deneyimi merkezli çözümlerin sayısı çoğalacak.
Sonuç olarak, açık bankacılık finansal yönetimde devrim niteliğinde bir yenilik sunmaktadır. İşletmeler için bankacılık işlemlerini kolaylaştıran, şeffaflaştıran ve hızlandıran bu sistem, önümüzdeki yıllarda daha da yaygınlaşacak.